/Przypadki kliniczne/Ból nadgarstka - zespół skrzyżowania czy zespół De Quervaina?
Ból nadgarstka - zespół skrzyżowania czy zespół De Quervaina?
28.06.2024
Obecny paradygmat diagnostyczny mięśniowo powięziowych punktów spustowych (TrP) ma nieodłączną subiektywność i brak korelacji z leżącą u jego podstaw patofizjologią. Istnieje potrzeba oceny skuteczności obiektywnych metod diagnostycznych, które można potencjalnie dodać do kryteriów diagnostycznych zespołu mięśniowo-powięziowego bólu, w celu lepszego poznania fizjologicznych mechanizmów wywołujących, ten najczęstszy, w naszej praktyce problem kliniczny.
Oczywiście głównym kryterium rozpoznania w czasie badania fizykalnego mięśniowo - powięziowych punktów spustowych (MPPS) jest palpacja i ocena zmian odruchowych, jednak literatura naukowa opisuje, że niektóre typowe zmiany dla badania fizykalnego są zbyt małe, aby można je było zidentyfikować podczas badania.
Stecco i wsp. zasugerowali, że występowanie zespołu bólu mięśniowo-powięziowego jest trudne do wykazania, ponieważ nie powoduje makroskopowej zmiany cech morfologicznych tkanki powięziowej sugerując, jednocześnie, że w przyszłości powinniśmy badać je także za pomocą elastografii.
Dlatego też naukowcy specjalizujący się w tematyce diagnostyki ultrasonograficznej układu mięśniowo-powięziowego oraz mięśniowo-powięziowych zespołach bólowych, mają wręcz obowiązek nieustanego eksplorowania tej techniki badania i opisywania towarzyszących im zjawisk.
Zatem do dyspozycji mamy 4 metody wykorzystania USG, z których jedna (elastografia) wydaje się najbardziej popularny:
Pierwsza to konwencjonalne obrazowanie w skali szarości, obecnie ze względu na rozwój elastografii jest mniej wykorzystywane w badaniach naukowych. Dla mnie jako praktyka i naukowca metoda najmniej czuła i najbardziej niejednoznaczna. MPPS identyfikowane mogą być jako zarówno obszary hypo jak i hyperechogeniczne niejednorodne włókienkowato punkty.
Obrazowanie dopplerowskie wykazują znacząco odmienną charakterystykę przepływu krwi w miejscach aktywnych bólowo w porównaniu z prawidłową tkanką. Tętnice w sąsiedztwie TrP charakteryzują się silnie pulsacyjnym przepływem krwi z przepływem wstecznie rozkurczowym częściej niż w prawidłowej tkance. Literatura podaje, że zwiększony opór odpływu może być spowodowany wzrostem napięcia włókien mięśni w punkcie spustowym, który uciska włośniczki lub miejscowym zwężeniem naczyń w wyniku stanu zapalnego. W naszych badaniach z zastosowaniem laserowej przepływometrii dopplerowskiej (LDF) obserwowaliśmy charakterystyczne zmiany obniżające perfuzję w miejscach punktów spustowych. Wibrometria laserowa Dopplera jest uznaną bezkontaktową metodą pomiaru służącą do monitorowania ruchu poprzecznego materiałów elastycznych.
Ultrasonograficzne obrazowanie elastograficzne tkanki z MPPS, który definiujemy jako obszar mięśnia, który wibruje z mniejszą amplitudą w stosunku do otaczającej tkanki i jest obszarem pozbawionym koloru na elastogramie drgań. Stosunek powierzchni obszaru sztywniejszego do powierzchni mięśnia widocznego na obrazie dwuwymiarowym określa się jako „wskaźnik niejednorodności mechanicznej”. Blank i współpracownicy (2022) w systematycznym przeglądzie literatury zidentyfikowali 525 artykułów o wykorzystaniu tej metody do oceny właściwości biomechanicznych mięśni szkieletowych.
Ultrasonografia ze wzmocnieniem kontrastowym (CEUS-using contrast-enhanced ultrasonography). Lekarz po podaniu dożylnie kontrastu uzyskuje stan, w którym, elastyczność pęcherzyków w nim zawartych powoduje, że poddane niskiemu ciśnieniu akustycznemu pęcherzyki drgają i emitują fale harmoniczne, które są następnie odbierane przez głowicę ultradźwiękową o szerokopasmowym zakresie częstotliwości. Obserwacja wzmocnienia kontrastowego pojawiającego się w poszczególnych fazach naczyniowych umożliwia skuteczniejsze niż dotychczas wykrywanie zmian ogniskowych nie tylko w narządach miękkich.
Oczywiście istnieje bardzo wiele ograniczeń tej metody.
Przede wszystkim badania wymagają dobrego sprzętu, który jest drogi i przez to w ogólnej praktyce fizjoterapeutycznej mało dostępny, ponadto użycie go wymaga dużego doświadczenia w diagnostyce USG MSK bowiem prowadzić może do błędów w interpretacji wyników podczas pomiarów. Brak jest jednolitych, metodologicznych i powtarzalnych procedur testowania TrP w USG oraz opisanego algorytmu mapowania mięśni. Podsumowując, rozwój obrazowania ultrasonograficznego stwarza, przy licznych swoich ograniczeniach, ogromne możliwości, także w zakresie lepszego rozumienia mięśniowo-powięziowych zespołów bólowych.
Poniżej lista referencji, którą możecie znaleźć na moim kanale YouTube
Mamy nadzieję, że te informacje rozwieją wątpliwości co do zastosowania tego narzędzia w praktyce fizjoterapeutyczne, a także w nauce do obiektywizacji naszych badań.
Ballyns JJ, Shah JP, Hammond J, Gebreab T, Gerber LH, Sikdar S. Objective sonographic measures for characterizing myofascial trigger points associated with cervical pain. J Ultrasound Med. 2011 Oct;30(10):1331-40. doi: 10.7863/jum.2011.30.10.1331. PMID: 21968483; PMCID: PMC3493620.
Ballyns JJ, Turo D, Otto P, et al. Office-based elastographic technique for quantifying mechanical properties of skeletal muscle. J Ultrasound Med. 2012; 31:1209–1219.
Bercoff J, Tanter M, Fink M. Supersonic shear imaging: a new soft tissue elasticity mapping technique. IEEE Trans Ultrason Ferroelectr Freq Control. 2004;51(4):396–409.
Blank J, Blomquist M, Arant L, Cone S, Roth J. Characterizing Musculoskeletal Tissue Mechanics Based on Shear Wave Propagation: A Systematic Review of Current Methods and Reported Measurements. Ann Biomed Eng. 2022 Jul;50(7):751-768. doi: 10.1007/s10439-022-02935-y. Epub 2022 Mar 31. PMID: 35359250; PMCID: PMC9631468.
Chen HY, Hong CZ, Hsieh YL. Assessment of the Performance of Ultrasonography for Detecting Myofascial Trigger Points. Sensors (Basel). 2024 Jan 23;24(3):718. doi: 10.3390/s24030718. PMID: 38339435; PMCID: PMC10857038
Duarte FCK, West DWD, Linde LD, Hassan S, Kumbhare DA. Re-Examining Myofascial Pain Syndrome: Toward Biomarker Development and Mechanism-Based Diagnostic Criteria. Curr Rheumatol Rep. 2021 Jul 8;23(8):69. doi: 10.1007/s11926-021-01024-8. PMID: 34236529.
Eby SF, Song P, Chen S, Chen Q, Greenleaf JF, An KN. Validation of shear wave elastography in skeletal muscle. J Biomech. 2013;46:2381–2387. Fang X, Yin Y, Lun H, Liu Y, Zhu S. Assessment of the Effects of Sphingosine Kinase 1/Sphingosine-1-Phosphate on Microangiogenesis at Rat Myofascial Trigger Points Using Contrast-Enhanced Ultrasonography. J Pain Res. 2024 Feb 12;17:609-621. doi: 10.2147/JPR.S437111. PMID: 38371480; PMCID: PMC10871147.
Kumbhare DA, Elzibak AH, Noseworthy MD. Assessment of Myofascial Trigger Points Using Ultrasound. Am J Phys Med Rehabil. 2016 Jan;95(1):72-80. doi: 10.1097/PHM.0000000000000376. PMID: 26334421.
Lok UW, Huang C, Zhou C, Yang L, Ling W, Tang S, Gong P, Madson TJ, Jensen MA, Gay RE, Chen S. Quantitative Shear Wave Speed Assessment for Muscles With the Diagnosis of Taut Bands and/or Myofascial Trigger Points Using Probe Oscillation Shear Wave Elastography: A Pilot Study. J Ultrasound Med. 2022 Apr;41(4):845-854. doi: 10.1002/jum.15764. Epub 2021 Jun 4. PMID: 34085301; PMCID: PMC8642490.
Mazza DF, Boutin RD, Chaudhari AJ. Assessment of Myofascial Trigger Points via Imaging: A Systematic Review. Am J Phys Med Rehabil. 2021 Oct 1;100(10):1003-1014. doi: 10.1097/PHM.0000000000001789. PMID: 33990485; PMCID: PMC8448923.
Mellema DC, Song P, Kinnick RR, et al. Probe Oscillation Shear Elastography (PROSE): A High Frame-Rate Method for Two-Dimensional Ultrasound Shear Wave Elastography. IEEE Trans Med Imaging. 2016;35(9):2098–2106.
Parker KJ, Fu D, Graceswki SM, Yeung F, Levinson SF. Vibration sonoelastography and the detectability of lesions. Ultrasound Med Biol. 1998;24:1437–1447
Podczarska-Głowacka Magdalena, Bogdański Bartłomiej, Trybulski Robert, Smoter Małgorzata, Wang Hsing-Kuo and Klich Sebastian. Acute fatigue-induced alterations in hamstring muscle properties after repeated Nordic hamstring exercises. DOI: 10.1177/00368504241242934.
Ricci V, Mezian K, Chang KV, Tarantino D, Güvener O, Gervasoni F, Naňka O, Özçakar L. Ultrasound Imaging and Guidance for Cervical Myofascial Pain: A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2023 Feb 21;20(5):3838. doi: 10.3390/ijerph20053838. PMID: 36900848; PMCID: PMC10001397.
Ricci V, Ricci C, Gervasoni F, Cocco G, Andreoli A, Özçakar L. From Histoanatomy to Sonography in Myofascial Pain Syndrome: A EURO-MUSCULUS/USPRM Approach. Am J Phys Med Rehabil. 2023 Jan 1;102(1):92-97. doi: 10.1097/PHM.0000000000001975. Epub 2022 Jan 21. PMID: 35067549.
S. Wojtkiewicz1,A. Liebertet all. Computerized laser-Doppler setup for non-invasive diagnostic of blood microcirculation Acta Bio-Optica et Informatica Medica 2/2010, vol. 16
Shah JP, Gilliams EA. Uncovering the biochemical milieu of myofascial trigger points using in vivo microdialysis: an application of muscle pain concepts to myofascial pain syndrome. J Bodyw Mov Ther. 2008 Oct;12(4):371-384. doi: 10.1016/j.jbmt.2008.06.006. Epub 2008 Aug 13. PMID: 19083696.
Shah JP, Thaker N, Heimur J, Aredo JV, Sikdar S, Gerber L. Myofascial Trigger Points Then and Now: A Historical and Scientific Perspective. PM R. 2015 Jul;7(7):746-761. doi: 10.1016/j.pmrj.2015.01.024. Epub 2015 Feb 24. PMID: 25724849; PMCID: PMC4508225.
Sikdar S, Ortiz R, Gebreab T, Gerber LH, Shah JP. Understanding the vascular environment of myofascial trigger points using ultrasonic imaging and computational modeling. Annu Int Conf IEEE Eng Med Biol Soc. 2010;2010:5302–5305.
Sikdar S, Shah JP, Gebreab T, Yen RH, Gilliams E, Danoff J, Gerber LH. Novel applications of ultrasound technology to visualize and characterize myofascial trigger points and surrounding soft tissue. Arch Phys Med Rehabil. 2009 Nov;90(11):1829-38. doi: 10.1016/j.apmr.2009.04.015. PMID: 19887205; PMCID: PMC2774893.
Song P, Macdonald M, Behler R, et al. Two-dimensional shear-wave elastography on conventional ultrasound scanners with time-aligned sequential tracking (TAST) and comb-push ultrasound shear elastography (CUSE). IEEE Trans Ultrason Ferroelectr Freq Control. 2015;62(2):290–302.
Song P, Zhao H, Manduca A, Urban MW, Greenleaf JF, Chen S. Comb-push ultrasound shear elastography (CUSE): a novel method for two-dimensional shear elasticity imaging of soft tissues. IEEE Trans Med Imaging. 2012;31(9):1821–1832.
Stecco A, Gesi M, Stecco C, Stern R. Fascial components of the myofascial pain syndrome. Curr Pain Headache Rep. 2013 Aug;17(8):352. doi: 10.1007/s11916-013-0352-9. PMID: 23801005.
Trybulski R, Kużdżał A, Stanula A, Klich S, Clemente FM, Kawczyński A, Fernández-de-Las-Peñas C. Biomechanical profile after dry needling in mixed martial arts. Int J Sports Med. 2024 Jun 10. doi: 10.1055/a-2342-3679. Epub ahead of print. PMID: 38857879.
Trybulski R., Szapel K., Jasienga J.: „Techniki terapeutyczne w leczeniu mięśniowopowięziowych punktów spustowych (MPPS).” Medycyna Manualna, 2013, t. 17, nr 4.
Trybulski Robert, Arkadiusz Stanula, Aleksandra Żebrowska, Mieszko Podleśny, Barbara Hall. Acute Effects of the Dry Needling Session on Gastrocnemius Muscle Biomechanical Properties, and Perfusion with Latent Trigger Points - A Single-Blind Randomized Controlled Trial in Mixed Martial Arts Athletes. DOI: https://doi.org/10.52082/jssm.2024.136. Journal of Sports Science and Medicine (2024) 23, 136-146.
Trybulski Robert, Tetiana Izovit, Ireneusz Ryszkiel, Marek Wiecheć, Wacław Kuczmik. Proposal to objectify the evaluation of the effects of the dry needling method in myofascial neck pain - case report. Praktyczna Fizjoterapia i Rehabilitacja (01)2023
Tsuchida W, Yamakoshi Y, Matsuo S, et al. Application of the novel estimation method by shear wave elastography using vibrator to human skeletal muscle. Scientific reports. 2020;10(1):22248.
Turo D, Otto P, Hossain M, Gebreab T, Armstrong K, Rosenberger WF, Shao H, Shah JP, Gerber LH, Sikdar S. Novel Use of Ultrasound Elastography to Quantify Muscle Tissue Changes After Dry Needling of Myofascial Trigger Points in Patients With Chronic Myofascial Pain. J Ultrasound Med. 2015 Dec;34(12):2149-61. doi: 10.7863/ultra.14.08033. Epub 2015 Oct 21. PMID: 26491094; PMCID: PMC5555767.
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych.
Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia.
Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Kliknij zgadzam się.