Dziś przychodzimy do was z nowym artykułem, w który powinien zagłębić się każdy fizjoterapeuta. Znajdziecie w nim przegląd metod kinezyterapii w leczeniu "tendinopatii" ścięgna Achillesa, co jest prawdziwą "zmorą" fizjoterapeutów.
Uporczywy ból ścięgna, który upośledza funkcję, ma niespójne terminy medyczne, które mogą wpływać na wybór leczenia. Historycznie termin „zapalenie ścięgna” był po raz pierwszy używany do opisu bólu ścięgna, jego pogrubienia i upośledzenia funkcji. Termin „tendinosis” był również używany w niewielkiej liczbie publikacji, z których niektóre były bardzo wpływowe. Następnie „tendinopatia” wyłoniła się jako najczęstszy termin określający przewlekły ból ścięgna.
Wykorzystując metodę Delphi (lub Metoda Delficka), czyli technikę komunikacyjną używaną do ustanowienia konsensusu wśród grupy ekspertów w danej dziedzinie i polegającą na przeprowadzeniu kilku rund ankiet, w których eksperci odpowiadają anonimowo na pytania związane z tematem badania, eksperci z Międynarodowego Sympozjum Naukowego Tendinopatii (International Scientific Tendinopathy Symposium) (ISTS) w 2018 ustalili, że preferowanym terminem będzie "tendinopatia Achillesa" definiowana jako utrzymujący się ból ścięgna Achillesa i utrata jego pełnych funkcji związaną z obciążeniem mechanicznym.
Eksperci nie zgodzili się ze stwierdzeniem, że tendinoza odnosi się do utraty mikrostruktury (w przeciwieństwie do rozdarcia makroskopowego). Zmiany tkankowe widoczne w obrazowaniu lub histologii i oznaczone jako tendinoza mogą stanowić migawkę szeregu procesów morfologicznych o niepewnym znaczeniu klinicznym. W niektórych sytuacjach utrata wyrównania kolagenu może być fizjologiczna (np. w wyniku starzenia, adaptacji lub naprawy), a nie patologiczna. Nie możemy zalecać używania terminu tendinoza, chyba że przyszłe prace pozwolą na osiągnięcie konsensusu co do jego definicji.
Według K. Merry i wsp. tendinopatię Achillesa można podzielić w zależności od miejsca występowania patologii: (1)tzw "ścięgno przyczepowe" – objawy zlokalizowane w odległości 0–2 cm od przyczepu dalszego (stanowi to od 20–25% urazów ścięgna Achillesa); (2) ścięgno środkowe – objawy zlokalizowane w odległości 2–7 cm od przyczepu (55–65% urazów ścięgna Achillesa).
Według W. Matthewsa i wsp. obok kompleksowego gromadzenia danych anamnestycznych, badań biomechanicznych istotne jest prowadzenie dodatkowych badań instrumentalnych, a zwłaszcza badania ultrasonograficznego z elastografią co umożliwia dostosować strategie leczenia uwzględniające specyficzne potrzeby pacjenta i periodyzację treningu.
Biorąc pod uwagę współczesne badania molekularne, kwestie zrozumienia patogenezy tendinopatii pozostaje kluczowa w wyborze strategii leczenia i postępowaniu z pacjentem. Niestety nie ma jednej teorii w tym zakresie, jednak na podstawie najnowszych badań autorzy niniejszej analizy identyfikują trzy pierwotne kaskady reakcji leżące u podstaw tendinopatii.
Jednym z nich jest zespół reakcji „nieudanego gojenia” który występuje pomimo powstawania nowych naczyń krwionośnych, które mają zaburzoną "szczelność" przez co pomimo przekrwienia włosniczkowego są nieefektywne. Ostatnie odkrycia w biologii naczyń wprowadziły szereg genów odpowiedzialnych za stabilizację waskulogenezy w rozwoju takich patologii.
Zmiany zachodzące na różnych etapach gojenia ścięgna mogą prowadzić do różnych objawów zmian histopatologicznych. Naukowcy opisują tzw. „błędne koło” patogenezy tendinopatii jako interakcję polegającą na podatności procesu gojenia na przeciwstawne urazowe czynniki mechaniczne, biochemiczne i środowiskowe, w tym nawet palenie tytoniu.
Literatura naukowa potwierdza w licznych badaniach RCT, oraz systematycznych przeglądach że niechirurgiczne, nieinwazyjne, zaplanowane mechaniczne obciążenia, czyli trening stanowi główną strategię leczenia tendinopatii Achillesa.
Niestety tak zróżnicowany obraz tendinopatii Achillesa, nie pozwala na stworzenie jednolitych protokołów, jednak doniesienia Alfredsona o przewadze obciążeń ekscetrycznych w stosunku do koncetrycznych, pomimo wielu modyfikacji, nadal pozostają aktualne. Nie mamy spójnych danych co do tempa ruchu , czasu trwania obciążeń, stosunku kombinacji skurczów ekscentrycznych do koncentrycznych. Jedno jednak jest pewne. Programowy, zindywidualizowany trening trwający minimum 6 miesięcy stanowi na ten moment najskuteczniejszą formę leczenia tendinopatii. Pozostałe metody jak leczenie biologiczne czy medycyna fizykalna nadal stają się cennym, ale jednak tylko uzupełnieniem tej terapii.
A Wy jakie macie doświadczenia? Zachęcamy do zapoznania się z artykułem.
Używamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki. Kliknij zgadzam się.